Februari 2024 

Het recht op gezondheid wordt sinds 1948 erkend door de Verenigde Naties. Helaas geniet nog steeds een te groot deel van de wereldbevolking niet van dit recht. Tegen deze realiteit in, is Ziekenhuis Zonder Grenzen (ZZG) vastbesloten om te strijden voor toegang tot zorg voor kwetsbare bevolkingsgroepen.

Gebrek aan toegang tot zorg

De laatste studies uitgevoerd door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) hebben aangetoond dat bijna de helft van de wereldbevolking in 2022 geen toegang had tot gezondheidszorg. Hoe kan een dergelijk aantal worden verklaard?

Om deze vraag te beantwoorden, moet rekening worden gehouden met de geografische, politieke, economische en sociale context van elke regio. Het gebrek aan toegang tot gezondheidszorg is met name merkbaar in afgelegen regio’s die te maken hebben met extreme of zeer instabiele klimaten. Ook dragen regerings- of maatschappelijke instabiliteit, zoals oorlogen en humanitaire crises, bij aan het gebrek aan toegang tot zorg. Daarnaast worden mensen in landen met een laag inkomen of in ontwikkeling ook harder getroffen. Dit komt deels door gebrek aan investeringen in gezondheidsbeleid en noodzakelijke infrastructuur. Uiteindelijk spelen ook sociaal-culturele factoren en sociale ongelijkheden op basis van geslacht, sociale klasse en religie een belangrijke rol in de toegang tot gezondheid.

Afrika bijzonder kwetsbaar

Het is in de sub-Sahara regio van het Afrikaanse continent dat het gebrek aan toegang tot zorg het meest voelbaar is. De gemiddelde levensverwachting in deze regio bedroeg in 2021 57,8 jaar voor mannen en 61,6 jaar voor vrouwen. Ook bevinden zich in deze regio de tien landen met de laagste levensverwachting ter wereld. Tsjaad heeft de laagste levensverwachting met een gemiddelde van 50,8 jaar voor mannen en 54,3 jaar voor vrouwen. Deze cijfers liggen ver verwijderd van die van San Marino, dat bovenaan staat met 84,1 jaar voor mannen en 86,8 jaar voor vrouwen.

Kindersterfte, een zorgwekkende factor

Kinderen zijn de belangrijkste slachtoffers van het gebrek aan eerlijke toegang tot gezondheidszorg. Een rapport van de VN uit 2023 schat dat 5 miljoen kinderen voor hun vijfde verjaardag zijn overleden in 2021. Het rapport stelt ook dat de meeste van deze sterfgevallen voorkomen hadden kunnen worden met kwaliteitszorg. Kinderen vormen een bijzonder kwetsbare groep in de bevolking. Daarom moet er bijzondere aandacht aan hen worden besteed.

In vergelijking met de vorige eeuw is het sterftecijfer voor kinderen onder de 5 jaar met meer dan 50% gedaald. Hoewel deze verbetering opmerkelijk is, blijft het probleem van ongelijkheid zorgwekkend. Een kind geboren in België en een kind geboren in Togo hebben niet dezelfde kansen. De VN-rapporten hebben bepaald dat het sterftecijfer voor kinderen 15 keer hoger is dan dat in Europa. Om dit verschil te verkleinen, is het noodzakelijk te investeren in ontwikkelingshulp en programma’s die zijn afgestemd op deze behoeften.

Ziekenhuis Zonder Grenzen, een betrokken NGO

Omdat elk mens recht heeft op gezondheid, leveren wij medisch en paramedisch materiaal in achtergestelde regio’s van de wereld.

Hoe werkt het? Na contact te hebben gehad met gezondheidscentra, roept de projectmanager de raad van artsen van Ziekenhuis Zonder Grenzen bijeen. Zij overleggen om geschikt materiaal te bieden dat voldoet aan de specifieke behoeften van de zorgcentra. Zodra de lijst met materiaal is opgesteld en het materiaal klaar is, sturen wij het naar onze begunstigden. Op deze manier zorgt ZZG er niet alleen voor dat disfunctioneel materiaal wordt vervangen, maar ook dat de capaciteit van de zorgcentra wordt vergroot. Tot op heden gaan de aanvragen voor materiaal bij ZZG voornamelijk over obstetrische en neonatale diensten, evenals kindergeneeskunde.

Wat kunnen we in de toekomst verwachten?

Sinds de oprichting heeft Zikenhuis Zonder Grenzen duizenden projecten uitgevoerd in meer dan 55 landen over de hele wereld en miljoenen levens beïnvloed. Toch stopt ZZG hier niet. De strijd voor een rechtvaardigere wereld en betere gezondheidszorg blijft een absolute prioriteit voor onze organisatie.

Hoewel het risico op overlijden voor alle leeftijden sinds 2001 is gedaald, blijft eerlijke toegang tot gezondheidszorg in bepaalde regio’s een kwestie van leven en dood. Bovendien vormen de coronacrisis en de klimaatverandering nieuwe risicofactoren waaraan we ons moeten aanpassen. Om deze uitdagingen aan te gaan, is het essentieel om geïntegreerde benaderingen te implementeren die rekening houden met de geografische, economische, politieke en sociale realiteiten van elke regio, terwijl gelijkheid en rechtvaardigheid op het gebied van gezondheid worden bevorderd.