Het verhaal van … – Benjamin et Violette Tatete, Projecthouders en Oprichters van Tatete Vein Center

Dr. Benjamin Tatete, vaatchirurg, en zijn echtgenote Violette Tatete, wondzorgspecialiste, richtten in 2018 de Fondation Tatete Vein Center op, een Congolese vzw. Daarna openden ze de TVC Medical kliniek in een volkswijk van Kinshasa, die de toegang tot gezondheidszorg mogelijk maakt voor financieel achtergestelde patiënten. De kliniek is grotendeels uitgerust door Ziekenhuis Zonder Grenzen, waarmee het echtpaar sinds de opening van het centrum samenwerkt.

1. Kunt u ons vertellen over uw geschiedenis en die van uw ziekenhuis?

B. Tatete: In 2018 bedachten we het project om een kliniek in Kinshasa op te richten. We namen toen contact op met ZZG en dankzij deze samenwerking konden we TVC Medical onder goede omstandigheden openen.

De voorbije jaren is de kliniek een referentie geworden in de behandeling van chronische zweren die door gebrek aan zorg of passende behandelingen een ware plaag zijn in de DRC en Sub-Sahara Afrika. Het volksgeloof associeert deze wonden vaak met een slechte spreuk. Vanaf het eerste contact met de patiënt maken we een gezondheidsbalans op waarop de behandeling wordt gebaseerd. Dat vereist moderne apparatuur en infrastructuur, waaronder de consultatieruimte, de behandelkamer, de operatiekamer en een bed in geval van een ziekenhuisopname. Zo kan de patiënt correct worden gevolgd, zowel residentieel als poliklinisch.

We bevinden ons in een land met lage inkomens, een ontwikkelingsland. TVC Medical is gevestigd in een vrij arme volkswijk van Kinshasa. De meeste mensen die getroffen worden door chronische zweren zijn zeer arme mensen. In een hoofdstad met meer dan 20 miljoen inwoners ontstaan er problemen die voortvloeien uit de massale rurale exodus van de provincie naar de stad. De bevolking is relatief jong – meer dan de helft is jonger dan 19 jaar – wat specifieke problemen met zich meebrengt. Om hierop in te spelen, bieden onze diensten een hulpprotocol aan tegen een faire prijs, waardoor de toegang tot zorg wordt gefaciliteerd.

Onze aanpak is holistisch: een veelzijdige ziekenhuisstructuur is noodzakelijk om multidisciplinaire zorg aan de patiënt te garanderen. TVC Medical heeft zich gediversifieerd door diensten aan te bieden zoals kindergeneeskunde, gynaecologie, interne geneeskunde, enz. We moeten dus uitgerust zijn met ad-hocapparatuur voor fysiotherapie, gynaecologie, endoscopieën, enz. ZZG levert twee derde van onze apparatuur dat gemiddeld om de 5 à 6 jaar vernieuwd moet worden. We proberen om lokaal (dus in de DRC) in te kopen, maar merken dat veel apparatuur uit Azië komt en vaak van suboptimale kwaliteit is. Daarom blijven we een beroep doen op ZZG voor gespecialiseerde apparatuur zoals elektronische apparaten en röntgenapparatuur.

2. Wat waren de belangrijkste uitdagingen waarmee u werd geconfronteerd voordat u onze steun ontving?

B. Tatete: Onze grootste uitdaging is de bevoorrading van apparatuur. De DRC is een ontwikkelingsland, dat betekent dat de investeringen in de gezondheidszorg zeer beperkt zijn. In de praktijk moet het ziekenhuis al het medisch materiaal importeren. De kosten van zorg en apparatuur rijzen de pan uit: een sonde kan 2 tot 3.000 euro kosten. Sociale zekerheid bestaat niet. Slechts enkele zeldzame bevoorrechte mensen hebben een medische verzekering. In deze omstandigheden kunnen maar weinig patiënten hun zorg financieel dragen.

Een tweede uitdaging is het transport. De apparatuur moet per schip worden vervoerd. Maar Congo heeft bijna geen rederijen meer, met dure maritieme verbindingen als gevolg. Voor een container van 12 voet bedragen de kosten al snel 12 tot 14.000 euro voor transport- en inklaringskosten. We moeten de zendingen goed coördineren om deze kosten zoveel mogelijk te beperken.

Financieel gezien wordt de Tatete-stichting niet gesubsidieerd. De exploitatie- en investeringskosten worden uit eigen middelen betaald, waarbij de lonen van het personeel uiteraard prioritair zijn. Belastingen en heffingen vormen ook een aanzienlijke last. Het is dus belangrijk dat ZZG ons toegang verleent tot kwaliteitsmateriaal tegen gematigde prijzen.

Uiteraard zijn er nog andere uitdagingen, bijvoorbeeld op het gebied van onderhoud. We zouden graag ervaren biotechnici in dienst hebben die ons kunnen helpen bij het onderhouden en repareren van apparatuur. Momenteel worden we echter geconfronteerd met een tekort aan deze kwalificaties en krijgen we vaak gebrekkige feedback van het ziekenhuis in kwestie. Zo kan een beademingsapparaat bijvoorbeeld in januari kapot gaan en worden we daarvan pas in maart of april over geïnformeerd. Als we er dan in slagen om nieuwe apparatuur te vinden, bijvoorbeeld via ZZG, moeten we nog wachten tot die in Kinshasa arriveert. In tussentijd worden sommige ingrepen uitgesteld of elders uitgevoerd. Als we mensen hadden die op tijd de ernst van het probleem kunnen diagnosticeren, zouden we kunnen anticiperen.

De laatste uitdaging ligt op het gebied van onderwijs. Er is een probleem met de kwaliteit van de opleiding, op alle vlakken. Technisch gezien moeten we soms een beroep doen op “knutselaars”. Op het vlak van biotechnologie is het een echte uitdaging om het echte van namaak te onderscheiden. We zijn artsen, chirurgen, verpleegkundigen en beheerders, maar geen technici. Merk ook op dat ZZG hier een indirecte sociale rol speelt, omdat het technisch personeel de kans krijgt om zich te bekwamen in het onderhoud van in Europa gebruikte apparatuur.

3. Hoe heeft u gehoord over onze ngo en wat heeft u ertoe aangezet om onze hulp te vragen?

B. Tatete: We hoorden over ZZG dankzij een verpleegkundige met wie ik samenwerk bij de Helora-groep in Tubize. Hij is ook een Rotariër en heeft al meerdere missies uitgevoerd in ziekenhuizen in Sub-Sahara Afrika. Het contact verloopt vlot omdat hij, in tegenstelling tot veel mensen, praktijkervaring heeft en de moeilijkheid van humanitaire acties begrijpt. Dankzij dit contact konden we onze samenwerking met ZZG beginnen.

V. Tatete: Zonder ZZG zouden we veel moeite hebben gehad om het ziekenhuis in Kinshasa uit te rusten. Dankzij de donaties van ZZG kan het personeel ingrepen uitvoeren in een betrouwbare omgeving. We weten dat de door ZZG geleverde apparatuur getest is en dus klaar is voor gebruik. Het lijkt alsof we in een Belgisch of Europees ziekenhuis zijn. Dankzij die geruststelling kunnen we ons focussen op het oplossen van gezondheidsproblemen, wat voor ons prioritair is.

Het geweldige is dat ZZG ons niet alleen zware apparatuur levert (apparaten, ziekenhuisbedden, meubels …) maar ook klein materiaal zoals maskers of handschoenen die meestal erg duur zijn of ter plaatse niet verkrijgbaar zijn.

4. Wilt u nog iets toevoegen of delen met de lezers van dit artikel?

B. Tatete: Uw organisatie heeft een betrouwbare en kwaliteitsvolle bevoorradingsketen gecreëerd die gericht is op het recycleren van “verouderd” materiaal, maar toch nog in perfecte staat is. Ik bedank en moedig ZZG aan om door te gaan met deze acties. Omdat ik zelf in het medische veld zit, ontvang ik vaak aanbiedingen – wellicht van oplichters – die ons vragen om materiaal terug te kopen voor 2 à 3 miljoen euro, zogenaamd omdat bijvoorbeeld een ziekenhuis in Duitsland sluit.

Mocht ZZG zusterverenigingen in Europa hebben, zou het werkterrein uitgebreid kunnen worden en nog meer materiaal teruggewonnen kunnen worden. Overal ter wereld zouden lage-inkomenslanden gemakkelijker partner kunnen worden van het Westen met haar infrastructuren. Het herconditioneren van apparatuur maakt het immers indirect mogelijk om samenwerkingsverbanden tussen Europa en Afrika te smeden.

Kortom, Ziekenhuis Zonder Grenzen is een klein druppeltje in de oceaan, maar het is een zeer kostbare en belangrijke druppel voor veel mensen, direct en indirect.

V. Tatete: Het is ook goed om te weten dat TVC Medical openstaat voor iedereen die ons wil helpen met het onderhoud van de apparatuur ter plaatse. Dergelijke hulp is altijd welkom, want naast donaties in apparatuur, dragen het onderhoud ervan en de opleiding van technici enorm bij aan het goed functioneren van het ziekenhuis.

Ik wil eraan toevoegen dat, dankzij het ziekenhuis en binnen de grenzen van onze beperkte middelen, we ook enkele projecten financieren die aan vier doelstellingen moeten voldoen: kwaliteitszorg voor iedereen, opleiding van lokaal medisch personeel, ondernemerschap ten behoeve van jongeren en sociale acties. We hebben hulp nodig in al deze structuren: in financiële donaties, materiële hulp of vrijwilligerswerk. Onze website biedt veel informatie hierover: www.tvcmedical.org of de Facebook-pagina’s https://www.facebook.com/TVCmedical en https://www.facebook.com/FondationTVC.