Zelf genezen: de empowerment van volkeren in de gezondheidszorg!

In 2024 blijven ontwikkelingslanden te kampen hebben met tal van uitdagingen die hun ontwikkeling belemmeren, zoals klimaatverandering, epidemieën, armoede en economische ongelijkheid. Om hen te ondersteunen neemt de internationale gemeenschap verschillende initiatieven, zoals de oprichting van de G77 en de Global South, en de implementatie van de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG’s). Een opkomend kernbegrip in deze context is zelfredzaamheid, het proces waarbij gemeenschappen de middelen verwerven om hun eigen toekomst te bepalen, hun behoeften te vervullen en op een eerlijke en duurzame manier deel te nemen aan de wereldeconomie. Ziekenhuis Zonder Grenzen (ZZG) zet zich in om kwetsbare bevolkingsgroepen te helpen een grotere autonomie te ontwikkelen op het gebied van gezondheidszorg.

Een achterhaald ontwikkelingsmodel

Lange tijd was het ontwikkelingsmodel gebaseerd op een duidelijke ongelijkheid tussen ontwikkelde en ontwikkelingslanden. Deze ongelijkheid vindt zijn oorsprong in tal van sociale, politieke en economische factoren: kolonisatie, structurele ongelijkheden in de wereldeconomie, inmenging in de politieke en economische situatie van ontwikkelingslanden, globalisering, en ongunstige geografische en klimatologische omstandigheden. Deze elementen belemmeren een harmonieuze groei in verschillende delen van de wereld, waardoor de kloof tussen ontwikkelde en ontwikkelingslanden is toegenomen.

Tegenwoordig staat dit model steeds meer ter discussie ten gunste van inclusievere en duurzamere benaderingen. Er is een groeiend besef van het belang van het bevorderen van een evenwichtige ontwikkeling die rekening houdt met lokale specificiteiten, mensenrechten en milieueisen. Het internationaal samenwerkingsbeleid streeft naar eerlijke partnerschappen die afhankelijkheidsrelaties vermijden en zelfredzaamheid van ontwikkelingslanden aanmoedigen.

Het concept van duurzame ontwikkeling speelt een centrale rol, waarbij de nadruk ligt op de noodzaak om in de huidige behoeften te voorzien zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen. Initiatieven zoals de Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de VN streven ernaar om de economische, sociale en milieu-aspecten te integreren voor een globaal gunstige ontwikkeling. Bovendien promoten lokale bewegingen en niet-gouvernementele organisaties alternatieve ontwikkelingsmodellen. Deze modellen zijn gebaseerd op de solidaire economie, waardering van traditionele kennis en gemeenschapsweerbaarheid, en bieden oplossingen aan die zijn afgestemd op de specifieke uitdagingen van elke regio.

ZZG, een speler in zelfredzaamheid

Ziekenhuis Zonder Grenzen speelt een cruciale rol in de zelfredzaamheid van ontwikkelingsregio’s over de hele wereld. De organisatie levert medisch en paramedisch materiaal aan gezondheidscentra, ongeacht hun locatie. Dit initiatief waarborgt het recht op gezondheid voor iedereen, zoals erkend in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens van 1948 en sindsdien herhaaldelijk bevestigd. Het recht op gezondheid is ook een van de zeventien Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de VN. Ondanks de inspanningen heeft meer dan de helft van de wereldbevolking nog steeds geen toegang tot kwalitatieve gezondheidszorg. In deze context stelt de interventie van ZZG bevolkingsgroepen in staat om op verschillende manieren een grotere autonomie op het gebied van gezondheid te bereiken:-

1. Kostenreductie en toegang tot middelen : De hoge kosten van medisch materiaal zijn een zware last voor gemeenschappen. Dankzij de donaties van ZZG kunnen fondsen die oorspronkelijk voor apparatuur bestemd waren, herbestemd worden naar andere behoeften, terwijl toegang tot kwalitatieve middelen mogelijk wordt.

2. Versterking van lokale infrastructuur op lange termijn: De door ZZG geleverde apparatuur draagt bij aan de versterking van bestaande infrastructuren, waardoor de capaciteit van medische centra om zorg te verlenen vergroot. In tegenstelling tot kortetermijn-hulpinterventies zorgt deze duurzame hulp ervoor dat de centra gedurende meerdere jaren worden ondersteund.

3. Bijdragen aan het recht op gezondheid : Door de opening van nieuwe gezondheidscentra in medisch achtergestelde gebieden te faciliteren, draagt ZZG bij aan een vlottere toegang tot basiszorg. In Senegal bijvoorbeeld hielp ZZG bij de opening van zeven nieuwe gezondheidscentra, waardoor nu de volledige regio Nioro du Rip wordt bediend.

Wat is de evolutie van zelfredzaamheid?

De afgelopen jaren zien we wereldwijd een opkomst van gemeenschapsinitiatieven die alternatieve groeimodellen zoeken voor conventionele economische ontwikkeling. Dit laatste wordt steeds meer gezien als een factor die ongelijkheden bestendigt en neokolonialisme bevordert. Veel mensen beschouwen het ook als ongeschikt voor de uitdagingen die worden gesteld door klimaatverandering, gendergelijkheid, en sociale en milieuvraagstukken. Hoewel de weg naar volledige zelfredzaamheid van de bevolking en het bereiken van de Duurzame Ontwikkelingsdoelen nog lang is, beginnen gemeenschaps- en internationale inspanningen hun vruchten af te werpen, waarbij de weg wordt geopend voor eerlijkere en duurzamere oplossingen. Het is in deze context dat ZZG streeft naar het bieden van duurzame en respectvolle hulp aan gemeenschappen en hun zelfredzaamheid.